Sąd Najwyższy pozbawia Fundację Billa i Melindy Gatesów immunitetów i zwolnień podatkowych w Kenii

Sąd Najwyższy w Kenii zadał krytyczny cios Fundacji Billa i Melindy Gatesów, zawieszając szereg kontrowersyjnych immunitetów i przywilejów przyznanych jej niedawno w tym kraju. Orzeczenie to, o którym informowano lokalnie, ale które zostało w dużej mierze zignorowane przez międzynarodowe media głównego nurtu, rodzi ważne pytania dotyczące władzy i przywilejów sprawowanych przez Gatesa i innych zamożnych filantrokapitalistów działających w krajach rozwijających się.

Postanowienie sądu, wydane przez Justice Bahati Mwamuye, zawiesza „Privileges and Immunities (Bill and Melinda Gates Foundation) Order, 2024”, skutecznie pozbawiając organizację Gatesów, jej dyrektorów i agentów różnych osłon prawnych przyznanych im przez rząd Kenii. Dzieje się to w obliczu rosnącej kontroli działalności Fundacji, która zdaniem wielu obserwatorów zaciera granicę między altruizmem a manipulowaniem wpływami.

Przywileje, które obejmowały zwolnienia podatkowe i ochronę przed postępowaniami sądowymi, szybko wywołały oburzenie wśród kenijskich ekspertów prawnych i społeczeństwa obywatelskiego po ich przyznaniu. Kenijskie Stowarzyszenie Prawnicze (Law Society of Kenya) zakwestionowało ten ruch w sądzie, twierdząc, że narusza on kenijską ustawę o przywilejach i immunitetach.

Organizacja argumentowała, że takie osłony prawne są zazwyczaj zarezerwowane dla podmiotów dyplomatycznych lub humanitarnych, a nie prywatnych fundacji. W ten sposób dała wyraz obawom opinii publicznej, że decyzja o przyznaniu tego rodzaju immunitetów podważyła zasady przejrzystości i odpowiedzialności oraz że żaden podmiot, niezależnie od deklarowanych dobroczynnych celów, nie powinien mieć możliwości działania ponad prawem.

Sekretarz Gabinetu Premiera Kenii Musalia Mudavadi, który poparł immunitety, próbował je uzasadnić, powołując się na rzekomy wkład Fundacji Gatesów w walkę z globalnym ubóstwem, chorobami i nierównościami. Krytycy twierdzą jednak, że ignoruje to znaczący wpływ, jaki Gates ma na rządy, szczególnie w sektorach takich jak opieka zdrowotna i rolnictwo, gdzie finansuje i wpływa na kluczowe programy.

Fundacja Gatesa podobnie próbowała bronić porozumienia, twierdząc, że jest ono zgodne z międzynarodowymi normami. Nie zdołało to jednak stłumić rosnącego niepokoju związanego z Gatesem i jego kenijskimi działaniami.

Ekstremalna koncentracja bogactwa i władzy

Decyzja kenijskiego sądu ożywiła debaty na temat ingerencji superbogatych filantrokapitalistów w sprawy narodów afrykańskich. Osoby takie często działają jako nieodpowiedzialni pośrednicy władzy, omijając procesy demokratyczne i wspierając swoje osobiste interesy. Fundacja Gatesów jest powszechnie oskarżana o wywieranie nieproporcjonalnego wpływu na politykę publiczną w krajach rozwijających się oraz o przedkładanie własnego programu nad lokalne potrzeby.

Sprawa ma powrócić do sądu w lutym 2025 r. w celu dalszego rozpatrzenia. W międzyczasie nie tylko działalność Fundacji Gatesów w Kenii będzie teraz niemal nieuchronnie poddawana jeszcze większej kontroli, ale szersze implikacje orzeczenia mogą odbijać się daleko poza granicami kraju.

Niezależnie od tego, gdzie działa, skrajna koncentracja bogactwa i władzy w Fundacji Gatesów stanowi wyraźne wyzwanie dla suwerenności narodowej. Co więcej, widoczna zdolność organizacji do zapewnienia sobie szerokiego immunitetu w stylu dyplomatycznym budzi poważne obawy co do przejrzystości i odpowiedzialności. Dlatego też wydaje się, że w nadchodzących miesiącach Gates będzie musiał stawić czoła kilku niewygodnym pytaniom. Ponieważ jego wiarygodność szybko wyparowuje, może winić tylko siebie.

Źródło: https://www.dr-rath-foundation.org/2024/11/high-court-strips-bill-melinda-gates-foundation-of-its-legal-immunities-and-tax-exemptions-in-kenya/