Witamina D i kwasy omega-3 zapobiegają chorobom autoimmunologicznym

Częstość występowania chorób autoimmunologicznych, w których układ odpornościowy omyłkowo atakuje zdrowe komórki, wzrasta od około czterech dekad i obecnie na całym świecie liczba pacjentów wzrasta w tempie od 3% do 9% rocznie. Stanowią główną przyczynę zgonów wśród kobiet i trzecią najczęstszą przyczynę zachorowalności w krajach uprzemysłowionych. Naukowcy spekulują, że winne mogą być czynniki środowiskowe i dietetyczne.

„Getyka człowieka nie zmieniła się w ciągu ostatnich kilku dekad” – powiedział w wywiadzie dla The Guardian dr James Lee – naukowiec z londyńskiego Francis Crick Institute. „Więc coś musiało się zmieniać w świecie zewnętrznym w sposób, który zwiększył nasze predyspozycje do chorób autoimmunologicznych”.

Wśród nich mogą być zmiany w poziomie witaminy D i kwasów omega-3, a badanie opublikowane w The BMJ sugeruje, że suplementacja diety tymi związkami może znacznie obniżyć ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych, w tym reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy, chorób tarczycy i innych.

Witamina D i kwasy omega-3 obniżają ryzyko chorób autoimmunologicznych

Naukowcy z Brigham and Women’s Hospital, Harvard Medical School, wykorzystali dane z badania dotyczącego witaminy D i kwasów omega-3 (VITAL), w którym wzięło udział 25 871 uczestników w wieku co najmniej 50 lat (mężczyźni) lub 55 lat (kobiety), aby zbadać, czy witamina D i kwasy omega -3 pochodzenia morskiego zmniejszają ryzyko chorób autoimmunologicznych.

Uczestnicy badania przyjmowali codziennie 2000 IU witaminy D3 i 1000 miligramów kwasów tłuszczowych omega-3 lub placebo. Byli obserwowani przez ponad pięć lat. Zgłaszano wszystkie choroby autoimmunologiczne, które zostały zdiagnozowane w okresie badania. Wykazano, że osoby przyjmujące witaminę D i/lub kwasy omega-3 miały niższe ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych.

„Suplementacja witaminy D przez pięć lat, z kwasami tłuszczowymi omega-3 lub bez, zmniejszyła ryzyko chorób autoimmunologicznych o 22%, podczas gdy suplementacja kwasów tłuszczowych omega-3 z lub bez witaminy D zmniejszyła ryzyko chorób autoimmunologicznych o 15% (wynik nieistotny statystycznie)” – napisali badacze.

W przypadku osób przyjmujących zarówno witaminę D, jak i tłuszcze omega-3, ryzyko chorób autoimmunologicznych zmniejszyło się o około 30%. Co więcej, gdy uczestnicy przyjmowali witaminę D przez co najmniej dwa lata, ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych spadło jeszcze bardziej — o 39%.

Udział witaminy D w procesach zapalnych oraz nabytej i wrodzonej odpowiedzi immunologicznej może wyjaśniać, dlaczego wydaje się ona korzystna w zapobieganiu chorobom autoimmunologicznym. Receptory witaminy D są obecne w prawie wszystkich komórkach układu odpornościowego człowieka, w tym w monocytach/makrofagach, limfocytach T, komórkach B, komórkach NK i komórkach dendrytycznych.

Witamina D wielorako wpływa na układ odpornościowy, w tym zwiększa produkcję peptydów przeciwdrobnoustrojowych przez komórki odpornościowe, zmniejsza poziom cytokin prozapalnych i promuje ekspresję cytokin przeciwzapalnych. Podobnie działają kwasy omega-3 – kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA) hamują produkcję białka C-reaktywnego i cytokin prozapalnych, dzięki czemu pomagają w leczeniu stanu zapalnego.

Autorka badania, dr Karen Costenbader – dyrektor programu dotyczącego leczenia tocznia w Brigham and Women’s Hospital – wyjaśniła, że wyniki tego badania są niezwykle ważne. Dzięki nim może teraz odpowiedzieć na jedno z najczęstszych pytań swoich pacjentek — „Które witaminy lub suplementy są rekomendowane?” Stwierdziła:

„To było pytanie, na które moi koledzy i ja postanowiliśmy odpowiedzieć w dodatkowym badaniu dotyczącym zapobiegania chorobom autoimmunologicznym – w badaniu VITAL.

Teraz, gdy otrzymuję to zapytanie od pacjentów, kolegów lub znajomych, mogę wskazać na wyniki naszych badań, które sugerują, że w przypadku kobiet w wieku co najmniej 55 lat oraz mężczyzn w wieku co najmniej 50 lat, przyjmowanie kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzenia morskiego (olej rybi) w dawce 1000 mg dziennie oraz 2000 IU witaminy D dziennie — dawki stosowane w VITAL — prowadzi do 22% redukcji ryzyka rozwoju wszystkich chorób autoimmunologicznych w przypadku przyjmowania samej witaminy D i 15% redukcji w przypadku suplementacji olejem rybim w ciągu 5,3 roku obserwacji.

Suplementy stosowane w badaniu były wydawane na receptę i przeszły rygorystyczne testy jakości. Były bezpieczne i dobrze tolerowane; nie stwierdzono wzrostu zdarzeń niepożądanych podczas ich stosowania”.

Niski poziom kwasów tłuszczowych omega-3 i witaminy D pogarsza wyniki leczenia COVID

Zapewnienie optymalnego poziomu kwasów omega-3 i witaminy D to mądry ruch zdrowotny, który obniży ryzyko wielu chorób — nie tylko autoimmunologicznych. Wśród nich jest COVID-19. W badaniu opublikowanym w styczniu 2021 r. oceniono poziom kwasów omega-3 u 100 pacjentów i porównano go z przebiegiem i wynikami leczenia COVID-19.

Indeks omega-3 jest miarą ilości EPA i DHA w błonach czerwonych krwinek (RBC). Jest wyrażony jako procent wszystkich kwasów tłuszczowych w RBC. Indeks omega-3 został zatwierdzony jako stabilny, długoterminowy marker statusu omega-3 i odzwierciedla poziom EPA i DHA w tkankach.

Indeks omega-3 powyżej 8% wiąże się z najniższym ryzykiem zgonu z powodu chorób serca, podczas gdy indeks poniżej 4% wiąże się z najwyższym ryzykiem zgonu z powodu chorób serca. Może również przewidywać przebieg i wyniki leczenia COVID-19.

Po przeanalizowaniu próbek krwi od najwyższego do najniższego kwartyla zaobserwowano, że był tylko jeden zgon w grupie, w której wskaźnik omega-3 wynosił co najmniej 5,7% — 66-letni mężczyzna, który został przyjęty do szpitala z nakazem „nie reanimować”. W pozostałych trzech kwartylach zmarło łącznie 17% pacjentów.

Naukowcy odkryli, że ryzyko zgonu z powodu COVID-19 u osób, które miały niższy poziom kwasów tłuszczowych omega-3, było co najmniej tak samo przewidywalne, jak u osób starszych o 10 lat. Jeśli chodzi o witaminę D, w metaanalizie dwóch zestawów danych stwierdzono silną korelację między śmiertelnością SARS-CoV-2 a poziomem witaminy D – śmiertelność znacznie spadła, gdy poziom witaminy D osiągnął 30 ng/ml.

Co więcej, naukowcy zauważyli: „nasza analiza pokazuje, że korelacja dla połączonych zestawów danych przecina oś przy około 50 ng/ml, co sugeruje, że ten poziom witaminy D3 we krwi może zapobiegać nadmiernej śmiertelności”. Poziom poniżej 20 ng/ml wiązał się z 19-krotnie wyższym ryzykiem zgonu, a „większość przypadków COVID-19 z niewystarczającym poziomem lub niedoborem witaminy D zmarła” – dodali badacze.

Ważne również dla zdrowia serca

Kwasy omega-3 i witamina D to dwa główne składniki odżywcze wspierające zdrowie serca, co stanowi dodatkowy powód, dla którego należy unikać ich niedoboru. Mocno wierzę, że test na indeks omega-3 jest jednym z najważniejszych corocznych badań pozwalających ocenić stan zdrowia. Jest również jednym z najważniejszych predyktorów ryzyka chorób serca, ważniejszym niż poziom cholesterolu.

Badania wspierane przez National Institutes of Health sugerują, że test na indeks omega-3 jest dobrym prognostykiem ogólnego stanu zdrowia i śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny. W badaniu zmierzono indeks omega-3 u 2500 uczestników i stwierdzono, że osoby z najwyższym indeksem omega-3 miały niższe ryzyko rozwoju chorób serca i zgonu z jakiejkolwiek przyczyny. Nie zaobserwowano podobnej korelacji dla poziomu cholesterolu.

„Kiedy bazowy poziom cholesterolu w surowicy został zastąpiony wskaźnikiem omega-3 w tych samych modelach wielu zmiennych” – powiedział główny autor dr William Harris – „pierwszy nie był istotnie powiązany z żadnym z monitorowanych wyników, podczas gdy ostatni był związany z czterema z pięciu ocenianych wyników”.

Witamina D również odgrywa ważną rolę w hamowaniu rozwoju chorób serca, ponieważ poprawia krążenie i normalizuje ciśnienie krwi. Ponadto, ze względu na wpływ na funkcję śródbłonka, witamina D może również pomóc w poprawie lub zapobieganiu niewydolności serca, zawałowi serca, waskulopatii, udarowi mózgu i cukrzycy.

Dlaczego ograniczanie spożycia kwasów omega-6 jest tak ważne?

Suplementacja diety kwasami omega-3 lub zwiększenie spożycia pokarmów bogatych w kwasy omega-3 jest ważne, ale nie wystarczy, aby osiągnąć optymalny stan zdrowia. Dzieje się tak, ponieważ większość Amerykanów spożywa zbyt duże ilości kwasów tłuszczowych omega-6, co całkowicie zaburza ważny dla zdrowia stosunek omega-6 do omega-3.

Stosunek omega-6 do omega-3 powinien wynosić około 1 do 1, a nawet 4 do 1. Samo zwiększenie spożycia kwasów omega-3 nie wystarczy, aby przeciwdziałać uszkodzeniom wyrządzanym przez nadmiar kwasów omega-6. Należy zminimalizować spożycie omega-6, aby zapobiec tym uszkodzeniom.

U źródła problemu leżą przetworzone przemysłowo oleje z nasion, często nazywane olejami roślinnymi. Kwas linolowy jest głównym kwasem tłuszczowym występującym w tych wielonienasyconych kwasach tłuszczowych (PUFA) i stanowi około 80% składu kwasów tłuszczowych olejów roślinnych. Kwas linolowy promuje rozwój chorób przewlekłych, ponieważ w wyniku utleniania jest przekształcany w utlenione metabolity kwasu linolowego (OXLAM).

OXLAM są cytotoksyczne, genotoksyczne, mutagenne, rakotwórcze, miażdżycogenne i trombogenne, więc zmniejszenie ich poziomu jest kluczem do ochrony zdrowia i czerpania pełnych korzyści z kwasów omega-3.

Najlepiej byłoby rozważyć ograniczenie spożycia kwasu linolowego (LA) do maksymalnie 2 lub 3 gramów dziennie, co jest zbliżone do poziomu spożywanego przez naszych przodków, zanim wszystkie przewlekłe schorzenia, w tym otyłość, cukrzyca, choroby serca i nowotwory, stały się powszechne. Oznacza to wyeliminowanie z diety wszystkich następujących olejów:

Sojowy	Kukurydziany	Rzepakowy
Olej z krokosza barwierskiego	Słonecznikowy	Arachidowy

Inne produkty spożywcze o wysokiej zawartości LA to frytki smażone w oleju roślinnym, komercyjne sosy, w tym sosy do sałatek, praktycznie wszystkie przetworzone produkty spożywcze i wszelkie smażone fast foody, takie jak frytki. Ponadto eliminacja fast foodów i przetworzonej żywności jest również kluczem do zmniejszenia zaburzeń autoimmunologicznych. Ostatnio zasugerowano na przykład, że zmiany w florze jelitowej człowieka spowodowane dietami typu fast food wywołują choroby autoimmunologiczne.

Warto zapamiętać, że oprócz zwiększania spożycia kwasów omega-3, należy również zmniejszyć spożycie kwasów omega-6 – szczególnie kwasu linolowego z olejów z nasion.

Ile witaminy D potrzebujesz?

Możliwe jest zoptymalizowanie poziomu witaminy D poprzez rozsądną ekspozycję na słońce. Jest to najlepszy sposób, ponieważ uważa się, że ekspozycja na słońce ma wiele dodatkowych zalet. Jednakże, jeśli nie jest to możliwe ze względu na lokalizację lub styl życia, może być konieczna codzienna suplementacja diety witaminą D3 w ilości do 10 000 jednostek, aby osiągnąć optymalny poziom witaminy D wynoszący od 40 do 60 ng/ml.

Dane z badań D*Action firmy GrassrootsHealth sugerują, że optymalny poziom witaminy D pozwalający utrzymać dobry stan zdrowia i zapobiegać chorobom wynosi od 60 ng/ml do 80 ng/ml (150 do 200 nmol/L), podczas gdy dolna granica normy wydaje się wynosić około 40 ng/ml (100 nmol/L).

Jedynym sposobem, aby ocenić zapotrzebowanie na suplementację witaminy D jest regularne badanie jej poziomu, najlepiej dwa razy w roku – wczesną wiosną i wczesną jesienią, kiedy poziom tej witaminy jest odpowiednio najniższy i najwyższy. Jeśli zdecydujesz się na suplementację, upewnij się, że spożycie witaminy D jest zbilansowane z innymi składnikami odżywczymi, w tym witaminą K2 (aby uniknąć powikłań związanych z nadmiernym zwapnieniem tętnic), wapniem i magnezem.

Źródło: https://polish.mercola.com/sites/articles/archive/2022/03/14/witamina-d-i-omega-3-zapobiegaja-chorobom-autoimmunologicznym.aspx