Europejski plan zbrojeniowy o wartości 840 miliardów dolarów, napędzany długiem, ujawnia DESPERACJĘ, gdy NATO się rozpada, a Rosja zapewnia sobie dominację geopolityczną

– Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen zaproponowała plan wydatków obronnych o wartości 840 miliardów dolarów, w dużej mierze finansowany z zadłużenia i dostosowań fiskalnych.

– W planie brakuje konkretnych funduszy, przenosząc ciężar finansowy na państwa członkowskie UE, które już zmagają się z presją gospodarczą.

– Wycofanie przez prezydenta USA Donalda Trumpa pomocy wojskowej dla Ukrainy i żądania, by Europa wzięła odpowiedzialność za własną obronę, nasiliły kryzys.

– Krytycy ostrzegają, że plan może nadwyrężyć budżety krajowe, bez jasnej strategii radzenia sobie z niedoborami produkcji lub długoterminową stabilnością.

Długoterminowy hazard bez wyraźnych zwycięzców

W desperackiej próbie przeciwdziałania temu, co nazywa „poważnymi zagrożeniami dla bezpieczeństwa”, przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen przedstawiła oszałamiający plan wydatków na obronę w wysokości 840 miliardów dolarów. Propozycja ta, nazwana „Planem ReArm Europe”, ma na celu podwojenie budżetu obronnego UE na 2024 r., ale wiąże się z pewnym haczykiem: finansowanie opiera się w dużej mierze na zadłużeniu i dostosowaniach fiskalnych, pozostawiając państwom członkowskim pokrycie rachunku. Posunięcie to, ogłoszone przed specjalnym szczytem UE w czwartek, podkreśla rosnącą panikę w Europie, gdy wpływy NATO słabną, a Rosja umacnia swoją dominację na kontynencie.

Plan, który obejmuje 158 miliardów dolarów pożyczek dla państw członkowskich na inwestycje w broń produkowaną w UE, został skrytykowany jako zlepek „nadziei i domysłów”, a nie spójna strategia. Według Euractiv, propozycja „nie zawiera prawie żadnych nowych pieniędzy”, zmuszając rządy do samodzielnego zabezpieczenia „prawdziwej gotówki”. Wzbudziło to obawy co do wykonalności planu, zwłaszcza że wiele krajów UE już zmaga się z niestabilnością gospodarczą i rosnącymi deficytami.

Propozycja Von der Leyen jest wyraźnym przyznaniem się do słabości Europy w obliczu zmieniającej się dynamiki globalnej władzy. Plan pozwala na „klauzulę ucieczki” od zasad budżetowych UE, umożliwiając rządom realokację funduszy zamiast generowania nowych dochodów. Chociaż teoretycznie mogłoby to uwolnić prawie 700 miliardów dolarów, pozostaje niejasne, czy środek ten ma zastosowanie do wszystkich państw UE, czy tylko tych, które spełniają cel wydatków NATO na obronę w wysokości 2% PKB.

Brak konkretnych mechanizmów finansowania wywołał ostrą krytykę. „To nie jest plan; to lista życzeń” – powiedział Euractiv jeden z wysokich rangą urzędników UE. Z biegiem czasu rządy będą zmuszone do kompensowania wydatków poprzez podnoszenie podatków lub cięcie kosztów, co jeszcze bardziej nadwyręży budżety krajowe. Propozycja ta nie rozwiązuje również problemu chronicznych niedoborów produkcyjnych w bloku, które zostały zaostrzone przez deindustrializację, politykę ekologiczną i sankcje nałożone na rosyjską energetykę.

Odwrót USA i kryzys egzystencjalny Europy

Moment ogłoszenia przez von der Leyen nie jest przypadkowy. Pojawia się ona w obliczu rosnącej presji ze strony Waszyngtonu, gdzie prezydent Donald Trump wielokrotnie krytykował kraje europejskie za niedofinansowanie ich armii i poleganie na amerykańskich podatnikach w kwestii ich bezpieczeństwa. Na początku tego tygodnia pojawiły się doniesienia, że Trump nakazał wstrzymanie pomocy wojskowej dla Ukrainy, oskarżając prezydenta Wołodymyra Zełenskiego o wykorzystywanie amerykańskiego wsparcia i odmowę negocjacji pokojowych z Rosją.

Stanowisko Trumpa oznacza dramatyczną zmianę w polityce zagranicznej USA. Przez dziesięciolecia bezpieczeństwo Europy zależało od sojuszu NATO kierowanego przez USA. Jednak administracja Trumpa dała jasno do zrozumienia, że ta era dobiegła końca. „Po prostu nie możemy tego dalej subsydiować” – powiedział w środę sekretarz stanu Marco Rubio w telewizji Fox News, odnosząc się do niedofinansowanych europejskich sił zbrojnych. „To są bogate kraje, zwłaszcza w Europie Zachodniej. Mają mnóstwo pieniędzy. Powinny inwestować je w swoje bezpieczeństwo narodowe, a tego nie robią”.

Trump przedstawił nawet pomysł podniesienia docelowych wydatków NATO na obronność do 5% PKB, co doprowadziłoby kraje takie jak Francja i Niemcy do bezprecedensowych deficytów budżetowych. Żądanie to, w połączeniu z groźbą Trumpa o całkowitym wycofaniu się z NATO, jeśli państwa członkowskie nie będą „płacić swoich rachunków”, sprawiło, że Europa stara się wypełnić pustkę.

Plan zbrojeniowy UE jest desperacką próbą zapewnienia sobie niezależności w świecie, w którym wpływy NATO słabną, a geopolityczna dominacja Rosji rośnie. Jednak brak konkretnego finansowania i poleganie na środkach opartych na zadłużeniu sugerują, że plan ten jest bardziej prowizorką niż długoterminowym rozwiązaniem.

Ponieważ Europa balansuje na krawędzi niestabilności gospodarczej i politycznej, pozostaje pytanie: czy sprosta wyzwaniu, czy też załamie się pod ciężarem własnych ambicji? Stawka nie może być wyższa. Z Rosją mocno kontrolującą geopolityczny krajobraz, brak zdecydowanych działań ze strony Europy może utorować drogę do nowej ery rosyjskiej dominacji w zakresie energii, polityki pieniężnej i sprawności wojskowej. Czy będzie to era konfliktu, czy pokoju – dopiero się okaże. Tak czy inaczej, Europa musi poradzić sobie z rzeczywistością swoich upadających państw członkowskich i przyznać, że musi współpracować z Rosją w celu zapewnienia bezpieczeństwa geopolitycznego i zaspokojenia swoich potrzeb energetycznych.