„Medycy Rockefellera”: Dzisiejszy kryzys opieki zdrowotnej wynika z powstania amerykańskiego establishmentu medycznego

– Pod koniec XIX i na początku XX wieku przemysłowcy tacy jak Rockefeller i Carnegie przekształcili medycynę w scentralizowany, nastawiony na zysk system poprzez strategiczną filantropię, kładąc podwaliny pod dzisiejszy kompleks medyczno-przemysłowy.

– Rozwój medycyny naukowej poprawił legitymizację i skuteczność leczenia, ale wymagał kosztownej infrastruktury. Finansowanie Rockefellera (np. Instytut Rockefellera) i wsparcie dla Raportu Flexnera (1910) ustandaryzowało edukację medyczną, zamykając słabe szkoły – często te, które służyły mniejszościom – i pogłębiając różnice w opiece zdrowotnej.

– „Plan pełnoetatowy” dla wydziałów medycznych, wspierany przez Rockefellera, przeniósł kontrolę na elity akademickie, nadając priorytet władzy instytucjonalnej nad indywidualnymi praktykami i dostosowując medycynę do kapitalistycznych wartości wydajności i wiedzy specjalistycznej.

– Wysiłki takie jak Komisja Sanitarna Rockefellera zajmowały się chorobami (np. tęgoryjcem) częściowo w celu zwiększenia produktywności siły roboczej, ujawniając, w jaki sposób inicjatywy w zakresie zdrowia publicznego służyły interesom kontroli gospodarczej i społecznej.

– Rozwój kompleksu medyczno-przemysłowego – napędzany przez technologię, ubezpieczenia i farmaceutyki – utrwalił systemowe nierówności i rosnące koszty, odzwierciedlając trwały wpływ kapitalistycznych reform z początku XX wieku na dzisiejszą opiekę zdrowotną.

Ziarno dzisiejszego kryzysu opieki zdrowotnej zostało zasiane ponad sto lat temu, kiedy to połączenie medycyny naukowej i kapitalizmu korporacyjnego przekształciło amerykański system medyczny, co zostało zilustrowane przez E. Richarda Browna w jego książce “Rockefeller Medicine Men: Medycyna i kapitalizm w Ameryce“.

Pod koniec XIX i na początku XX wieku bogaci przemysłowcy, tacy jak John D. Rockefeller i Andrew Carnegie, wykorzystali swoje ogromne fortuny, aby przekształcić medycynę w wysoce scentralizowane przedsiębiorstwo nastawione na zysk. Ich filantropijne wysiłki, wspierane przez strategicznych wizjonerów, takich jak Frederick T. Gates, położyły podwaliny pod kompleks medyczno-przemysłowy, który dziś dominuje w opiece zdrowotnej. Jak szczegółowo opisuje Brown, historia ta to nie tylko opowieść o postępie, ale także o władzy, przywilejach i trwałym wpływie kapitału na system opieki zdrowotnej.

Wyzwania związane z opieką zdrowotną, przed którymi stoją dziś Stany Zjednoczone – rosnące koszty, nierówności i dominacja potężnych branż – są głęboko zakorzenione na początku XX wieku. Zawód lekarza był wówczas w rozsypce, a lekarze często postrzegani byli jako nieskuteczni i konkurowali z alternatywnymi uzdrowicielami.

Rozwój medycyny naukowej zaoferował rozwiązanie, obiecując skuteczniejsze metody leczenia i większą legitymizację zawodu. Jednak to nowe podejście wymagało znacznych zasobów – szpitali, laboratoriów badawczych i specjalistycznych szkoleń – których poszczególni lekarze nie byli w stanie zapewnić samodzielnie.

W tym miejscu wkraczają filantropi Rockefellera. Początkowo niechętny do inwestowania w medycynę naukową, Rockefeller został przekonany przez Gatesa, który wyobraził sobie system medyczny, który był scentralizowany, zracjonalizowany i kontrolowany przez wykształconych ekspertów.

Kulminacją wizji Gatesa było stworzenie Rockefeller Institute for Medical Research, centrum najnowocześniejszych badań naukowych. Gates odegrał również kluczową rolę w reformie edukacji medycznej, wspierając Raport Flexnera z 1910 roku, który wzywał do zamknięcia słabych szkół medycznych i ustanowienia programów powiązanych z uniwersytetami, kładących nacisk na badania naukowe.

Wpływ Raportu Flexnera był dwojaki. Podczas gdy podniósł on status i dochody lekarzy, pozbawił również praw obywatelskich wiele szkół służących społecznościom ubogim i mniejszościowym, prowadząc do długoterminowego spadku liczby lekarzy praktykujących w tych obszarach. To dziedzictwo wykluczenia nadal rezonuje, przyczyniając się do utrzymujących się różnic w dostępie do opieki zdrowotnej.

Historia amerykańskiej medycyny, zilustrowana przez filantropię Rockefellera, to historia innowacji przeplatających się z władzą i zyskiem. Podczas gdy postęp naukowy niezaprzeczalnie poprawił opiekę zdrowotną, kapitalistyczne podstawy systemu stworzyły również wyzwania, które trwają do dziś. Zrozumienie tej historii ma kluczowe znaczenie dla rozwiązania współczesnych problemów i wyobrażenia sobie bardziej sprawiedliwej przyszłości opieki zdrowotnej. Jak podkreśla praca Browna, przeszłość zawiera cenne lekcje dotyczące poruszania się po złożoności systemu medycznego – i sił, które nadal go kształtują.